Καλλιθέα 15/11/2013
Τα παιδιά του γαλάζιου πλανήτη του Αντρί Σνερ Μάγκνασον *
Μακριά στο διάστημα, σ’ έναν άλλο γαλαξία, υπάρχει ένας γαλάζιος πλανήτης που κατοικείται μόνο από παιδιά. Τα παιδιά αυτά ζουν ελεύθερα κι ευτυχισμένα όσο κανένας στον κόσμο, μέχρι που εμφανίζεται ο μυστηριώδης Σούπερ Γκλαμ και τους υπόσχεται πως μπορεί να πραγματοποιήσει κάθε τους όνειρο.
Παρασυρμένα από τον ενθουσιασμό τους, τα παιδιά ξεπουλάνε την πηγή της αιώνιας νεότητάς τους, μην υπολογίζοντας τις συνέπειες αυτής της πράξης τους, τόσο για τον ίδιο τους τον εαυτό, όσο και για ολόκληρο τον πλανήτη που κινδυνεύει να αφανιστεί. Ποιος είναι, όμως, ο Σούπερ Γκλαμ και τι κρύβεται πίσω από το αξιαγάπητο παρουσιαστικό του; Θα καταλάβουν, άραγε, τα παιδιά τον κίνδυνο που διατρέχουν ή θα παραμείνουν εγκλωβισμένα στο πλαστό όνειρο ευτυχίας;
Ένα πολυβραβευμένο μυθιστόρημα, γραμμένο με χιούμορ και ευαισθησία, που μιλάει κατευθείαν στην καρδιά των παιδιών, προβάλλοντας τα όνειρά τους αλλά και τους κινδύνους που παραμονεύουν όταν αυτά τα όνειρα πραγματοποιούνται δίχως σύνεση και με γνώμονα το ατομικό συμφέρον.
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Στη δεύτερη συνάντηση της Λέσχης μας γνωρίσαμε ένα από τα πιο καλογραμμένα βιβλία παγκοσμίως, πολυβραβευμένο, όπως διαβάσατε, για το αληθινό νόημα της ευτυχίας που βεβαίως έρχεται μέσα από την αρμονική συνύπαρξη εαυτού και κόσμου.
"Για να ανθίσει η ευτυχία κάποιου
είτε ανθρώπου είτε παιδιού
πρέπει να ποτιστεί με φίλους,
πρέπει να ποτιστεί με συντροφιά.
Αλλά το μυστικό για την καρποφορία
είναι η αγάπη στην καρδιά".
Μαρία
Το έργο ξεχωρίζει άμεσα για τις διακειμενικές του αναφορές. Το ξεπούλημα της νεότητας θα φέρει στο μυαλό μας τον "Φάουστ" του Γκαίτε, αλλά και το μύθο της Αρετής και της Κακίας με τον Ηρακλή στο σταυροδρόμι κι εμάς να σκεφτόμαστε τι θα κάναμε, αν ήμαστε στη δική του θέση, πόσο δύσκολα κατακτάς την αρετή, τι σημαίνει αυτό και γιατί πολύ εύκολα ο επισφαλής δρόμος της κακίας οδηγεί στην απώλεια. Θυμηθήκαμε και την ατάκα της σοφής αρκούδας στο "Μόγλη", τη θεατρική παράσταση που πρόσφατα είχαμε δει στο Εθνικό: "όταν αρπάζεις αυτό που ανήκει στον άλλον, να ξέρεις πάντα πως ο άλλος θα σε περιμένει στη γωνία για να πάρει πίσω αυτό που του άρπαξες". Έτσι, οι μύθοι έδωσαν την αφορμή να θυμηθούμε τη συνάντηση του Σόλωνα με τον πάμπλουτο βασιλιά Κροίσο, την οποία ο τελευταίος αναπολεί λίγο πριν πεθάνει: "Μηδένα προ του τέλους μακάριζε", που σημαίνει να μην καλοτυχίζεις κάποιον, αν πρώτα δε γνωρίζεις το τέλος του. Ο δε Γαλάζιος πλανήτης δεν είναι άλλος από τον δικό μας, ποιος δεν ξέρει άλλωστε πως η Γη μας ονομάζεται έτσι για την υπεροχή του υγρού στοιχείου στην επιφάνειά της;
Μια πρώτη γενική εκτίμηση που κάναμε ήταν πως το βιβλίο μάς άρεσε πολύ, γιατί ήταν περιπετειώδες και πλούσιο σε νοήματα και συμφωνήσαμε όλοι πως σίγουρα θα το συστήναμε στους συμμαθητές μας να το διαβάσουν!
Αρχικά, και πριν τη συνάντησή μας, σκεφτήκαμε και καταγράψαμε σε ένα φύλλο χαρτί ποιες εικόνες της σημερινής πραγματικότητας μάς ήρθαν στο μυαλό, όταν διαβάζαμε το κείμενο, αλλά και το τι σημαίνει ευτυχία για τον καθένα μας.
Ο Χρήστος έγραψε:
"Μου ήρθε στο μυαλό η εκτόξευση των πυραύλων που γίνονται από τη ΝΑΣΑ σε διάφορους άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Πραγματικά ευτυχισμένο άνθρωπο κάνουν τα όμορφα συναισθήματα, η ηρεμία, η άθληση και η εκπαίδευση.
Η ευτυχία για μένα είναι η ηρεμία και τα όμορφα συναισθήματα που μοιράζονται οι άνθρωποι. Επίσης είναι και η άθληση. Την αντιλαμβάνομαι εφαρμόζοντάς την.
Την ευτυχία την ορίζουμε εμείς οι άνθρωποι και ΜΟΝΟ ΕΜΕΙΣ.
Τα παιδιά του γαλάζιου πλανήτη ήταν ευτυχισμένα όταν πετούσαν και όταν ο Ήλιος φώτιζε τον πλανήτη τους".
Και η Μαρία συμπλήρωσε:
"Τα παιδιά του γαλάζιου πλανήτη που σπατάλησαν τη νεότητα που θα είχανε για πάντα μέσα τους για κάτι που θα κρατούσε συγκεκριμένο διάστημα, δε διαφέρουν από τα παιδιά της σημερινής πραγματικότητας που κάνουν το ίδιο με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια".
Διαλέξαμε την αγαπημένη μας σκηνή για να τη διαβάσουμε στην ομάδα.
Ξεχώρισε η μαγική σκηνή της σπηλιάς όπου κατοικούσαν χιλιάδες πεταλούδες, οι οποίες, μια και μοναδική φορά το χρόνο, ξυπνούσαν την ανατολή με τις πρώτες αχτίδες του ήλιου και έβγαιναν όλες από τη σπηλιά για να κάνουν το γύρο του πλανήτη. Ήταν ένα μαγευτικό θέαμα που περίμεναν τα παιδιά κάθε χρόνο με ανυπομονησία.
Μια άλλη σκηνή που ξεχώρισε είναι η συγκλονιστική στιγμή όπου τα παιδιά της σκοτεινής πλευράς του πλανήτη, εκείνης που καταδίκασε στο απόλυτο σκοτάδι ο Super Glam καρφώνοντας τον ήλιο μόνο από τη μια πλευρά του, αυτά τα στερημένα από τροφή, ήλιο και στέγη παιδιά στέλνουν τρόφιμα στα δήθεν δυστυχισμένα της φωτεινής πλευράς, σε αντίθεση με τα τελευταία που, για να ξεγελάσουν το αίσθημα ευθύνης τους, στέλνουν ό,τι πιο άχρηστο έχουν: ένα μισοφαγωμένο μήλο, πολυφορεμένα ρούχα, παλιά παιχνίδια...
Και η ερώτηση έρχεται αυθόρμητα: Ποιοι είναι οι Super Glam της εποχής μας; Αυτός του έργου είχε εθίσει τα παιδιά να ζητάνε όλο και περισσότερα, να έχουν ψεύτικες ανάγκες κι όλα αυτά με ανταλλάγματα που τα παιδιά δεν μπορούσαν να καταλάβουν την αξία τους. Μήπως, όμως, κι εμείς πριν την κρίση δεν είχαμε παρόμοια συμπεριφορά μέσα στα πολυκαταστήματα; Μήπως και σήμερα δεν υπάρχουν παιδιά που δε βιώνουν τη κρίση όπως τα άλλα; Σε ποιους απευθύνονται όλες οι διαφημίσεις που καλλιεργούν καταναλωτικά πρότυπα;
Γι' αυτό και αποφασίσαμε να φτιάξουμε το περίγραμμα του ήρωα και να γράψουμε μέσα τη γνώμη μας γι΄αυτόν.
Στη συνέχεια συζητήσαμε ένα πολύ ωραίο ποίημα του Μπρεχτ (το είχαμε στα παλιά βιβλία της Γλώσσας), όπου ο ποιητής υπογράμμιζε το πόσο εύκολα "ξεφορτωνόμαστε" την ευθύνη μας απέναντι στο κοινωνικό σύνολο με το να δίνουμε από το περίσσευμά μας. Αν δώσεις στέγη απόψε σε έναν άστεγο, δεν κάνεις τον κόσμο καλύτερο, το πρωί θα τον επιστρέψεις εκεί που τον πήρες. Τι είναι αυτό όμως που θα έκανε τον κόσμο καλύτερο; Τα παιδιά είπαν πως σήμερα υπάρχουν πολλές οργανώσεις που εργάζονται για αυτόν τον σκοπό, όπως η Action Aid, Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, η Unicef... Και πως σίγουρα σήμερα υπάρχουν, όπως στον πλανήτη του μυθιστορήματος, οι φωτεινές και οι σκοτεινές πλευρές του πλανήτη που εύκολα μπορείς να τις δεις τόσο σε άλλες χώρες, όπως το Ιράν, το Αφγανιστάν, τις χώρες της Αφρικής, αλλά και στην Ευρώπη, ακόμα, δηλαδή, και στις προηγμένες χώρες, ακόμα και δίπλα μας στη γειτονιά μας, στην πόλη μας θα βρούμε φωτεινές και σκοτεινές πλευρές, λένε ο Αντώνης και ο Γιώργος.
Φτιάξαμε λοιπόν τη σκοτεινή και τη φωτεινή πλευρά του Γαλάζιου πλανήτη, όπως τη φανταζόμασταν.
Τι επομένως θα μπορούσε να κάνει τον κόσμο καλύτερο; Όχι η ελεημοσύνη, αλλά η δυνατότητα να φτιάξει το δικό του μέλλον. Δεν έχει νόημα, είπαμε, να στέλνεις μπουκάλια εμφιαλωμένο νερό σε αυτόν που το στερείται, σημασία έχει σύμφωνα με τα νέα πρότυπα βοήθειας, να του δώσεις τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση στο δικό του καθαρό νερό.
Είμαστε σίγουροι πως μετά την ανάγνωση αυτού του υπέροχου βιβλίου, αν κι εσείς επιχειρήσετε να κάνετε μια λίστα με τα πράγματα που θεωρείτε πως κάνουν έναν άνθρωπο πραγματικά ευτυχισμένο, ίσως πολλοί από εσάς να αναθεωρήσετε το τι είναι η ευτυχία, ποιος την ορίζει και από τι εξαρτάται. Το βέβαιο είναι πως θα καταλάβετε πώς και ποιοι "δημιούργησαν" τις σκοτεινές πλευρές αυτού του πλανήτη!
*Το βιβλίο μπορείτε να το δανειστείτε και από τη μαθητική μας βιβλιοθήκη!
H Λέσχη μας προτείνει:
Αν θέλετε να διαβάσετε κι άλλα βιβλία σχετικά με σημερινά προβλήματα όπως η παιδική εργασία, η εκμετάλλευση των παιδιών, τα ανθρώπινα δικαιώματα, σας προτείνουμε δύο του Πάνου Χριστοδούλου:
α. 
Ο Ναβίντ δεν ήρθε για διακοπές, για τους μικρούς πρόσφυγες, το οποίο υπάρχει στο διαδίκτυο και σαν παιχνίδι (στην ιστοσελίδα αυτή θα βρείτε και άλλες ενδιαφέρουσες προτάσεις βιβλίων)
αλλά και
β. Η μπάλα της ζωής τους, ένα πολύ όμορφο συγκινητικό περιπετειώδες ανάγνωσμα, όπου, μέσα σε μια ατμόσφαιρα μαγικού ρεαλισμού, μια καταπληκτική μπάλα ποδοσφαίρου μπαίνει στη ζωή των χαρακτήρων και την αλλάζει προς το καλύτερο!!
Τα βιβλία μπορείτε να τα δείτε και στο σύνδεσμο Βιβλιοπροτάσεις.
Η εκπαιδευτικός του σχολείου
και υπεύθυνη για τη λειτουργία της Λέσχης
Σίσσυ Τσιφλίδου
